Geschiedenis van de wasmachine
Samen met de koelkast is de wasmachine het meest gebruikte huishoudelijke apparaat in huishoudens over de hele wereld. De geschiedenis van de wasmachine gaat terug tot de vroegste beschavingen, toen mensen probeerden de beste manieren te vinden om hun kleren te wassen, eerst in stromend water en daarna in steeds geavanceerdere washuizen en tanks.
De wasmachine voldoet aan een basisbehoefte: om kleding en huishoudlinnen te wassen. En het is deze dagelijkse noodzaak, met de bijbehorende wens om het wasproces minder bewerkelijk en hygiënischer te maken, wat heeft geleid tot de indrukwekkende reeks uitvindingen waarmee we tegenwoordig bekend zijn.
De eerste washuizen
Het wasgoed met de hand wassen is een van de meest arbeidsintensieve huishoudelijke taken die er zijn. Wasvrouwen wasten linnengoed met zeep aan de rand van een beek of rivier, of in een fontein of wasplaats. Ze wreven het doek op stenen of houten planken en voegden zo nodig zand toe om vlekken en aangekoekt vuil te verwijderen. Daarna zouden ze het draaien, voordat ze er met een houten klopper op sloegen, om zoveel mogelijk water te verwijderen. In de loop der jaren hebben wasvrouwen hun technieken verbeterd door een verscheidenheid aan natuurlijke reinigingsmiddelen te gebruiken.
De Galliërs gebruikten berkoelers voor een betere reiniging van het materiaal, een proces dat dateert uit 2800 jaar voor Christus. De sintels die in de vroegste waspoeders werden gebruikt, werden veel later vervangen door soda-kristallen. De Romeinen daarentegen bouwden openbare wasserijen. Het gras van Fuller, geïmporteerd uit Syrië, was te duur, de Romeinen gebruikten gefermenteerde menselijke urine om linnen te bleken, met een hoge concentratie ammoniak. De urine werd in een tank gegoten en de vollere vrouwen liepen op de lakens en kleding om ze te vullen.
Start de snelle keuzehulp
vind jouw ideale wasmachine
Klik en start keuzehulp
1
2
3
4
Jouw wasmachine
Wasmachine keuzehulp
Klik hieronder op de button en bekijk de top 10 meest gekochte wasmachines van Nederland. Of bekijk de wasmachines die het best bij jou passen.
Bekijk 10 beste wasmachines 
Wasmachines aan het zoeken...
Oude openbare wasserijen
De keizer Vespasianus is nog altijd beroemd vanwege het feit dat hij een belasting op het verzamelen van urine heeft gelegd. Toen zijn zoon, Titus, hierover klaagde, schoof Vespasianus de eerste bonnen van deze belasting onder de neus van Titus en vroeg hem of ze slecht ruikten. Titus antwoordde dat ze dat niet deden en uit dit gesprek werd het spreekwoord Pecunia non olet geboren: “geld ruikt niet”. Eeuwen later werden de eerste openbare toiletten Vespasians genoemd. In 1909 werd nog steeds menselijke urine verzameld voor het spinnen van de wol voor legerbedden. Onder de werkende beroepen die ontstonden in de negentiende eeuw, kon je ook wasmachines, wasvrouwen, drukkers en zelfs tribunes vinden. Deze vrouwen werkten in wasserijen of werkten voor eigen rekening.
De rol van wasplaatsen
Vóór de komst van wasplaatsen en andere gebieden die waren gereserveerd voor het wassen, moesten dorpelingen vuil water uit putten halen dat een bron van infectie was. De verspreiding van wasplaatsen speelde een belangrijke rol in termen van volksgezondheid en hygiëne, in een tijd waarin cholera, pokken en tyfeuze koorts aanwezig waren om populaties te verwoesten. Staatssubsidies financierden gedeeltelijk de bouw van openbare wasplaatsen en er werden zelfs toen uitspraken gedaan over de basisprincipes van hygiëne. Wasserijen waren overdekte ruimtes die waren aangelegd om het werk van de wasvrouw te vergemakkelijken. Zulke etablissementen waren zelfs een teken van rijkdom en het was mogelijk om het niveau van welvaart van een dorp te bepalen aan de hand van het aantal openbare washuizen. Washuisjes speelden ook een belangrijke sociale rol: vrouwen uit het hele dorp kwamen daar minstens een keer per week samen en gingen lokaal nieuws uitwisselen. Het washuis werd een ‘praathuis’ en het was niet ongebruikelijk om de vrouwen te horen zingen, als een middel om hun dagelijkse klusjes te verlichten en de tijd te doden. Wasserijen verdwenen geleidelijk aan toen stromend water in huizen werd geïntroduceerd. De de technieken van de wasvrouwen die inspireerde de vroegste prototype wasmachines. We zijn de uitvinding van de wasmachine verschuldigd aan Jacob Christian Schäffer (1767). 30 jaar later kreeg een Amerikaan, Nathaniel Briggs, het eerste patent voor een wasmachine. Het ging om het gieten van heet water in een tank, een hendel draaien om de kleren te wassen en ze vervolgens tussen twee rollen te wringen. De tank werd vervolgens afgetapt met een kraan. 210 jaar later werd de elektrische wasmachine uitgevonden.
De geschiedenis van de eerste wasmachine
In 1905 verschenen de eerste trommelwasmachines. Ze werden nog steeds met de hand bediend, maar de stalen tank liet toe een kolenbrander te gebruiken. Tegen 1920 waren de eerste elektrische machines geboren: alleen het draaimechanisme was elektrisch. De overige bedieningselementen waren nog steeds handmatig.
De komst van automatische machines
Het was pas in 1930 dat de machines automatisch werden. Drukschakelaars, thermostaten en timers werden opgenomen in de nieuwste modellen. Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw zorgden ontwikkelingen op het gebied van elektronica ervoor dat wasmachines reactief en ecologisch werden. In 1990 produceerde een Britse uitvinder, James Dyson, een wasmachine met twee cilinders die in tegengestelde richtingen draaiden, waardoor de wastijd werd verkort en betere resultaten werden behaald.
De wasmachines van vandaag
Tegenwoordig zijn wasmachines verbonden met internet en hebben ze mogelijk geïntegreerde Wi-Fi voor uitgestelde start van wasprogramma’s, bijvoorbeeld tijdens daluren wanneer de elektriciteitskosten het laagst zijn. Sommige modellen werken zonder ontsmettingsmiddelen, dankzij elektrolyse, die de positieve en negatieve ionen scheidt. Sommige machines zullen binnenkort worden uitgerust met touchscreens.
Chronologie van een revolutionaire uitvinding
Tot de 18e eeuw werd er gewassen in het gemeentelijke washuis met behulp van een klopper en een borstel, een beetje zeep en wat as. In veel gevallen moest je naar het volgende dorp om af en toe een was te wassen. Wassen was een uitdagende taak en een luxe. Maar dit zou veranderen dankzij het initiatief van een paar uitstekende uitvinders en ondernemers. Een terugblik op de ongelooflijke reis van een apparaat dat nu deel uitmaakt van ons dagelijks leven.
1797
Een Duitser, Jacob Christian Schäffer, vond de wasmachine uit. Deze wetenschapper was een manusje-van-alles. Behouder van graden in filosofie en theologie, lid van vele geleerde genootschappen, waaronder de Academie van Wetenschappen in Parijs, Jacob Christian Schäffer bereidde een plantkundehandleiding voor apothekers en artsen voor, ontwierp een nieuwe ornithologische classificatiemethode en voerde belangrijk werk uit in de mycologie en entomologie evenals experimenten met optica en elektriciteit. In 1786 bezocht Goethe persoonlijk het curiositeitenkabinet van deze grote geleerde.
1797
Op 31 maart van dit jaar diende een Amerikaan, Nathaniel Briggs, het eerste patent in voor een wasmachine.
1830
De allereerste mechanische wasmachines verschenen in Engeland.
1843
Een Amerikaan, John E. Turnbul, vond de rolwasmachine uit.
1851
James King diende een patent in voor de eerste drummachine. Dit model was echter nog steeds mechanisch en de motor werd geactiveerd met een slinger. Desondanks was de fysieke inspanning verminderd.
1861
Een machine van James King, inclusief een wringer, vergemakkelijkt het wassen.
1870
De Fransman François Proust creëerde een prototype, meer hygiënische, dubbele boiler: de stoom steriliseerde het linnen. Maar niet alle materialen kunnen zo’n behandeling verdragen.
1898
De Franse fabrikant Flandria heeft de “Barboteuse” gelanceerd. Dankzij deze manuele wasmachines kon huishoudlinnen thuis worden gewassen onder veel comfortabelere omstandigheden dan in de wasserijen. Eerst moest de was worden gekookt in een wasmachine. Het wasgoed werd vaak voorbehandeld met houtas (van nature rijk aan potas, ze fungeerden als detergent en verkapte geuren). Het wasgoed werd vervolgens in de machine gedaan, waarna het wiel werd gedraaid: de heen-en-weer beweging draaide het wasgoed in beide richtingen, waarna het vuile water via een lip in de goot werd afgevoerd
Elektrische wasmachines
1901
Een Amerikaanse ingenieur, Alva John Fisher, wordt algemeen beschouwd als de uitvinder van de eerste elektrische machine. Maar er werd ten minste één octrooi voor hem ingediend voor een model elektrische machine. De identiteit van de uitvinder is echter tot op de dag van vandaag onbekend. Houten tanks werden vervangen door metalen.
1907
De Hurley Electric Laundry Equipment Company lanceerde “Thor”, de eerste elektrische wasmachine die op de markt kwam met het Alva J. Fisher-prototype (gepatenteerd in 1910): de trommel werd aangedreven door een elektromotor. Bij de eerste modellen was deze motor niet waterdicht en vonden vaak kortsluitingen plaats: de machine was daarom potentieel gevaarlijk. Bovendien heeft het apparaat het linnen niet uitgewrongen.
1908
Joe Barlow en John Seeling richtten Barlow & Seeling Manufacturing op, later Speed
1911: Efficiëntieverbetering voor wasmachines
Barlow & Seeling Manufacturing verbeterde de elektrische wasmachine, maakte deze veiliger en efficiënter, en begon toen met de verkoop van zijn eigen model.
1915
Speed
1920
Elektromotoren werden waterdicht en hadden twee snelheden: traag om te wassen, sneller om te spinnen. Op de beurs in Parijs gaf deze wasmachine een sterke interesse weer.
1927
De eerste machine met ingebouwde draaifunctie was geboren. De verkoop van elektrische wasmachines bereikte al snel 913.000 eenheden in de Verenigde Staten.
1929
De eerste wasmachines gingen op de Franse markt: ze hadden de draaifunctie opgenomen.
1937
American Chamberlain werkte voor de Bendix Aviation Corporation en vond een multifunctionele machine uit die in één cyclus kon wassen, spoelen en centrifugeren. Een octrooi werd hetzelfde jaar ingediend voor dit model, dat wordt beschouwd als de eerste automatische wasmachine.
De verspreiding van de automatische wasmachine
Automatische wasmachines voeren alle washandelingen uit zonder enige handmatige interventie. Maar automatische wasmachines, nog steeds een innovatie in de vroege jaren 50, waren duur en om te beginnen vooral beperkt tot wasserettes.
- Een programmeur start de machine op
- Een drukschakelaar en een magneetventiel snijden de watertoevoer af wanneer de tank is gevuld.
- Een thermostaat regelt de temperatuur
- Een timer bepaalt de werkingstijd.
Zeer weinig huishoudens konden ze betalen. Wasserettes groeide in aantal in alle grote Amerikaanse en Europese steden in de jaren 50 en 60. Modellen bleven verbeteren, inclusief centrifugale kracht om het wasgoed uit te wringen en geprogrammeerde wascycli in te bouwen (een wasprogramma voor elk type wasgoed, de wolcyclus pas in 1997).
De spoelmachines uit de jaren 60 kenmerken evolutie
Verschillende merken wasmachines begonnen hun producten te adverteren. In 1967 had 44% van de Franse huishoudens een wasmachine. Tien jaar later had 74% van de Franse huishoudens er een. Vanaf de jaren 80 bevatten de machines geminiaturiseerde, elektronische componenten (microprocessors, RAM …) en verbruikten steeds minder water en elektriciteit, in een poging het milieu te sparen. Tegenwoordig bieden wasmachines tientallen wascycli en waterniveaus, programmeerbaar vóór of tijdens het wassen. Laat ons helpen de beste wasmachine voor jou te vinden.
